BIBIE IN LINIE

Vanseli di Marc

Introduzion

Cjapitul 12

L’INIZI DAL VANZELI

Parabule dai fituâi sassins

12 1 Po al scomençà a dîur in parabulis: “Un om al plantà un vignâl, i metè torator une cise, al sgjavà un turcli, al fasè sù une toresse , le fità ai contadins e al partì par un viaç. 2 Te sô stagjon al mandà dai fituâi un so servidôr par vê di lôr la sô part di prodot dal vignâl. 3 Ma chei, dopo di vêlu cjapât, lu pacarin e lu tornarin a mandâ indaûr cu lis mans scjassant. 4 Alore al tornà a mandâ un altri servidôr; ma chei i spacarin il cjâf e lu svilanarin ancje lui. 5 Int’ mandà un altri e lu coparin. E ur capità compagn a tancj altris, che ju jemplarin di pachis o ju coparin. 6 I restave ancjemò un: il so fi tant cjâr. Par ultin ur al mandà ancje lui, disint dentri di sè: A varan rivuart almancul par gno fi. 7 Chei fituâi, invezit, si cisicarin fra di lôr: Chel chi al è l’erêt! Vignît, copìnlu e l’ereditât e sarà nestre. 8 E dopo di vêlu brincât, lu coparin e lu butarin fûr dal vignâl. 9 Ce fasaraial cumò il paron dal vignâl? Al vignarà, al fruçarà i fituâi e ur darà il vignâl a altris di lôr. 10 No vêso let chest toc de Scriture:

La piere che i muradôrs le vevin butade di bande

e je deventade il cjantonâl;

11 al è stât il Signôr ch’al à fat dut chest

e e je une robonone pai nestris vôi?”

12 Alore lôr a cirivin di brincâlu, ma a vevin pôre de int. Di fat a vevin capît che lui al veve dite cheste parabule par lôr. E cussì, dopo di vêlu lassât lâ, si ’nt lerin.

Mt 22,15-22; Lc 20,20-26

Il tribût a Cesar

13 I mandarin un trop di fariseus e di erodians par cjapâlu in fal in cualchi peraule. 14 Lâts dongje, i disin: “Mestri, o savìn che tu sês sclet e che no tu âs sudizion di nissun, parcè che no tu cjalis in muse lis personis ma tu insegnis la strade di Diu seont veretât. Isal permetût o no di paiâi il tribût a Cesar? Vino di paiâlu o no?”. 15 Ma lui, cognossude la lôr falsetât, ur disè: “Parcè mi tentaiso? Puartaitmi chi un denâr, che lu viodi”. 16 Jal puartarin e lui ur domandà: “Di cui ise cheste muse e cheste iscrizion?”. I rispuinderin: “Di Cesar”. 17 Alore Gjesù ur disè: “Dait a Cesar ce ch’al è di Cesar e a Diu ce ch’al è di Diu”. E lôr a restarin cence peraule.

Mt 22,23-33; Lc 20,27-40

La resurezion dai muarts

18 A capitarin ancje saduceus, ch’a contindin che no ’nd è resurezion. I domandarin: 19 “Mestri, Mosè al à scrit par nô: Se il fradi di un al mûr e al lasse la femine cence fruts, il fradi di lui al à di cjoli la femine e dâi une dissendence a so fradi. 20 Poben, a jerin siet fradis. Il prin al cjolè une femine ma al murì e nol lassà dissendence. 21 Le cjolè il secont, ma al murì ancje lui cence lassâ dissendence. La stesse robe le fasè il tierç. 22 Ducj i siet no lassarin dissendence e tal ultin e murì ancje la femine. 23 Te resurezion, cuant che lôr a resurissaran, di cui sarae femine, pal fat che le àn vude par femine ducj i siet?”. 24 Ur dispuindè Gjesù: “No isal propit par chest ch’o sês fûr di strade: parcè che no cognossês ni lis Scrituris ni la potence di Diu? 25 Di fat, cuant che a resurissaran dai muarts, no si sposaran e no si maridaran, ma a saran come i agnui in cîl. 26 Rivuart po ai muarts ch’a vegnin resussitâts, no vêso let tal libri di Mosè chel toc dal baraçâr, cuant che Diu i disè: Jo o soi il Diu di Abram, il Diu di Isac e il Diu di Jacop? 27 Duncje lui nol è Diu dai muarts, ma dai vîfs. Par chel o sês propit fûr di strade”.

Mt 22,34-40; Lc 10,25-28

Il grant comandament

28 Alore i lè dongje un scriturist che ju veve sintûts a cuistionâ e, viodût che Gjesù al veve rispuindût ben, i domandà: “Cuâl isal il prin di ducj i comandaments?”. 29 I rispuindè Gjesù: “Il prin al è: Scolte, Israel. Il Signôr nestri Diu al è l’unic Signôr; 30 alore tu amarâs il Signôr to Diu cun dut il to cûr, cun dute la tô anime , cun dute la tô ment e cun dute la tô fuarce . 31 Il secont al è chest: Tu amarâs il to prossim come te in persone. No ’nd è nissun altri comandament plui grant di chescj”. 32 I disè il scriturist: “Ben, Mestri. Tu âs vude propit reson di dî che Lui al è unic e che no ’nd è nissun altri fûr di lui; 33 amâlu cun dut il cûr, cun dute la inteligjence, cun dute la fuarce, e amâ il prossim come sè in persone al vâl plui che no ducj i olocauscj e i sacrificis”. 34 Alore Gjesù, viodint ch’al veve rispuindût cun sintiment, i disè: “No tu sês lontan dal ream di Diu”. E nissun nol olsave plui tirâi fûr cuistions.

Mt 22,41-46; Lc 20,41-44

Il Messie fi di David

35 Cjapant la peraule biel ch’al insegnave tal templi, Gjesù al domandà: “Cemût mai che i scrituriscj a disin che il Messie al è fi di David? 36 David stes, di fat, sburtât dal Spirtu Sant, al à dit:

Il Signôr i à dit al gno Signôr:

Sentiti a la mê gjestre,

fin che no varai metûts i tiei nemîs

come scagn sot dai tiei pîts.

37 Se duncje ancje David lu clame Signôr, cemût fasial a jessi so fi?”. E la fole, ch’e jere tante, si consolave a scoltâlu.

Mt 23,6-7; Lc 20,45-47

Cuintri dai scrituriscj

38 Biel insegnant, ur diseve ancje: “Vuardaitsi dai scrituriscj, che i tegnin une vore a lâ ator vistûts di fin e a jessi saludâts tes placis, 39 a cjapâ lis primis sentis tes sinagoghis e a sentâsi tai prins puescj intai gustâs; 40 a glotin lis cjasis des veduis e a fasin fente di preâ a lunc. A varan une condane plui tremende”.

Lc 21,1-4

L’ufierte de vedue

41 Sentât denant dal tesaur, Gjesù al stave cjalant cemût che la int e butave i bêçs dentri dal tesaur. And jere tante int siore, ch’a butavin dentri une vore. 42 Rivade però une puare vedue, e butà dentri dome dôs palancutis, ch’a àn il valôr di un cuadrant. 43 Alore lui al clamà dongje di sè i siei dissepui e ur disè: “Us al dîs in veretât che cheste biade vedue e à butât dentri plui di ducj chei ch’a àn butâts bêçs intal tesaur. 44 Di fat ducj a àn dât di ce che ur vanzave, ma jê, te sô miserie, e à butât dentri dut ce ch’e veve, dute la sô bocjade”.

Mt 24,1-3; Lc 21,5-7

Notis:

  • 12,1 - Is 5,1-7. L’inmagjin dal popul ebraic come vignâl dal Signôr e jere une vore cognossude e doprade tal VT.
  • 12,10 - Sal 118,22-23, te version greche dai Setante. Il paragon de piere di cjantonâl e devente un leit-motiv de predicazion neotestamentarie (At 4,10-12; Rm 9,33; 1 P 2,6-7).
  • 12,12 - I servidôrs a jerin claramentri i profetis che i ebreus a vevin maltratât e ancje copât. Il fi al è lui, tal misteri de sô incjarnazion (Zn 1,14).
  • 12,14 - I fariseus e i erodians, partigjans dai romans, a volevin cjapâlu te palize de politiche.
  • 12,19 - Dt 25,5-10. Si trate de leç dal levirât. Murint l’om, la vedue e veve di sposâ il fradi di lui, vadì so cugnât (par latin levir) par sigurâ la dissendence e la stabilitât patrimoniâl.
  • 12,27 - Es 3,9 Abram, Isac e Jacop a son muarts e Diu al è il lôr Diu. Duncje, jessint un Diu di vîfs, ancje lôr a vivin.
  • 12,29 - Dt 6,4-5.
  • 12,31 - Lv 19,18.
  • 12,32 - Dt 6,4; 4,35.
  • 12,37 - Sal 110,1. Plui clare di cussì! Ma par capî si à di jessi libars di cjâf, di cûr e di intenzion. Di fat la int lu capive.
Cjapitui: