BIBIE IN LINIE

Cjapitul 10

Jeu al fâs stragjo de famee dal re e dai princips di Gjude

10 1 Acab al veve a Samarie setante fîs. Jeu al scrivè letaris e lis mandà a Samarie ai sorestants de citât, ai anzians e ai tutôrs dai fîs di Acab. Al diseve: 2 “Cumò, cuant che o cjaparês cheste letare – o vês cun vualtris i fîs dal vuestri paron, o vês i cjars e i cjavai, une citât fuarte e armis – 3 viodêt, fra i fîs dal vuestri paron, cui ch’al è il plui miôr e il plui degn; metêtlu su la sente di so pari e batêtsi pe cjase dal vuestri paron”. 4 A cjaparin un grant spavent e a diserin: “Ve: i doi rês no àn rivât a tignî teste denant di lui; cemût podarìno tignîi teste nô?”. 5 Il sorestant dal palaç, il sorestant de citât, i anzians e i tutôrs i mandarin a Jeu chest mes: “Nô o sin tiei fameis, o fasarìn ce che tu ordenarâs, no proclamarìn nissun altri re; fâs ce che ti pâr ben”.

6 Jeu ur mandà un’altre letare là ch’al diseve: “Se propit o sês de mê bande e o vês chê di metisi cun me, cjapait i sorestants dai oms de cjase dal vuestri paron e vignît a cjatâmi a Izreel doman come cumò”. In cjase dai grancj de citât a jerin i setante fîs dal re, che ju tiravin sù lôr. 7 A pene che ur rivà cheste letare, a cjaparin i fîs dal re, ur taiarin il sgrasaiâr a ducj i setante, a meterin il lôr cjâf intai geis e jai mandarin a Izreel. 8 Il mes al vignì a dîi a Jeu: “A àn puartâts i cjâfs dai fîs dal re”. Dissal: “Metêtju in dôs tassis su la jentrade de puarte fin doman a buinore”. 9 Tal indoman al jessì e, stant in pîts denant di dut il popul, ur disè: “No stait a vê rimuars di sorte! Jo mi soi rivoltât cuintri dal gno paron e lu ài sassinât, ma ducj chei li, cui ju àial copâts? 10 Tignît a ments alore che nol colarà par tiere nuie di ce che il Signôr al à professât cuintri de famee di Acab: il Signôr al à fat ce ch’al veve dit midiant dal so famei Elie”. 11 E Jeu al fasè fûr ducj chei ch’a restavin de cjase di Acab a Izreel, ducj i siei grancj, i siei amîs e i siei predis; no ’nt lassà scjampâ nancje un.

12 Jeu al partì e al lè a Samarie. Al jere in viaç cuant che, a Bet-Eked dai pastôrs, 13 si intivà tai fradis di Acazie, re di Gjude, e ur domandà: “Cui sêso?”. I rispuinderin: “O sin i fradis di Acazie e o lin a saludâ i fîs dal re e lis fiis de regjine mari”. 14 Al ordenà: “Cjapaitju vîfs!”. Ju cjaparin vîfs e ur taiarin il cuel dongje dal poç di Bet-Eked a corantedoi di lôr; no ’nt sparagnarin nancje un di numar.

Incuintri di Jeu cun Jonadab

15 Partît di li, al cjatà Jonadab, fi di Recab, che i vignive incuintri; lu saludà e i disè: “Il to cûr isal sclet cun me come che il gno cûr al è sclet cun te?” “Sì jo!” i rispuindè Jonadab. “S’e je cussì, dàmi la man”. Jonadab i dè la man e Jeu lu fasè montâ sul cjar dongje di lui. 16 “Anìn cun me – dissal – e tu viodarâs la mê passion pal Signôr”, e lu menà sul so cjar. 17 Al jentrâ a Samarie e al massacrà ducj chei ch’a restavin de famee di Acab a Samarie, fint a splantâle di fonde, seont la peraule che il Signôr i veve dit a Elie.

Jeu al fâs stragjo dai fedêi di Baal

18 Jeu al clamà a cunvigne dut il popul e ur disè: “Acab al à servît un pôc Baal ma Jeu lu servissarà cetant. 19 Clamaitmi dongje ducj i profetis di Baal e ducj i siei predis, che no ’nt mancji un. O ài intenzion di ufrîi un grant sacrifici a Baal. Chel che nol vignarà al murarà”. Jeu al faseve cussì cun baronade, par fiscâ i fedêi di Baal. 20 Al ordenà: “Dait dongje une semblee sante par Baal”. Le derin dongje. 21 Jeu al mandà mes par dut Israel e a rivarin ducj i fedêi di Baal; no ’nd jere un che nol fos vignût. A lerin tal templi di Baal, che si jemplà di un mûr al altri. 22 Jeu i disè al sorestant dai vistîts: “Puarte fûr la munture par ducj i fedêi di Baal”. E chel al puartà fûr i vistîts par lôr. 23 Jeu al rivà tal templi di Baal cun Jonadab fi di Recab e ur disè ai fedêi di Baal: “Stait atents che nol sedi framieç di vualtris, nissun famei dal Signôr ma dome fameis di Baal”.

24 Biel che lôr si prontavin a ufrî sacrificis e olocauscj, Jeu al fasè jessî otante dai siei oms cun cheste minace: “Se un di vualtris al lasse scjampâ un di chei oms che jo us metarai tes mans, al paiarà chê altre vite cu la sô vite!”. 25 Finît di ufrî l’olocaust, Jeu ur dè ordin a lis vuaitis e ai scudîrs: “Jentrait e fiscaitju! Che no ’nt jessi un!”. Lis vuaitis e i scudîrs a jentrarin, ju passarin a fîl di spade e a rivarin fintremai tal santuari dal templi di Baal. 26 A gjavarin il pâl sacri dal templi di Baal e lu brusarin. 27 A sdrumarin il colonel di Baal, a sdrumarin ancje il templi di Baal e int faserin un ledanâr, ch’al à durât fin cumò.

Ream di Jeu in Israel (841-813)

28 Sicheduncje Jeu al fasè sparî Baal di Israel. 29 E pûr Jeu no si slontanà gran dai pecjâts di Gjeroboam fi di Nabat, ch’al veve strissinât daûrsi ancje Israel, vadî i vidiei d’aur di Betel e di Dan.

30 Il Signôr i disè a Jeu: “Za che tu âs fat a puntin ce che mi leve e che tu âs puartât a bon fin dut ce ch’o vevi tal cûr cuintri de cjase di Acab, i tiei fîs si sentaran su la sente di Israel finamai a la cuarte gjenerazion”. 31 Jeu però nol lè cun fedeltât e cun dut il so cûr daûr de leç dal Signôr, Diu di Israel; no si slontanà gran dai pecjâts che Gjeroboam al veve strissinât ancje Israel.

32 In chel fratimp il Signôr al començà a staronzâ Israel e Cazael al batè i israelits in dut il lôr teritori, 33 scomençant dal Gjordan a soreli jevât, dute la tiere di Galaad, la tiere dai gadits, dai rubenits, dai manasits, di Aroer, sul riul dal Arnon fintremai a la tiere di Galaad e di Basan.

34 Il rest de storie di Jeu, ducj i siei fats e il so valôr, chest no isal scrit tal libri dai Anâi dai rês di Israel? 35 Si indurmidì vie cui siei vons e lu soterarin a Samarie; impen di lui al deventà re so fi Joacaz. 36 Jeu al veve regnât su Israel par vincjevot agns, a Samarie.

Notis:

  • 10,1 - Setante fîs: un numar simbolic ch’al dà il sens de totalitât di une dissendence (Gjen 46,47; Jd 8,30). Si trate dai fîs e dai nevôts di Acab, ma prin di dut dai fîs di Joram.
  • 10,6 - Il test al è balarin, parcè che al pò volê di tant “sorestants” che “cjâfs”. In chest câs al sarès: “Cjapait i cjâfs cjonçâts dai oms de cjase dal vuestri paron e vignît a cjatâmi a Izreel”. E di fat ju copin ducj (v. 7).
  • 10,13 - Cun dute probabilitât lis peraulis “fradi”, “fîs e fiis” a van cjapadis in sens larc; tant a dî tal sens di parincj o come titul di onôr.
  • 10,15 - Jonadab, fi di Recab, al jere un jahvist convint, che i veve imponudis a la sô famee lis regulis de vite dal desert (Gjer 35,1-11). Al è naturâl che si meti de bande Jeu.
  • 10,22 - Cambiâsi di munture al jere une sorte di purificazion prime di fâ une funzion. Une usance che le praticavin ancje i fenîs e i arabos (Gjen 35,2).
  • 10,29 - L’autôr al laude la religjon di Jeu. Però il re, copant i fedêi di Baal, al fasè sparî, di chê strade, ancje i ultins seguaçs di Acab.
  • 10,33 - Cussì i israelits a pierdevin dute la lôr paronance in Transgjordanie.
Cjapitui: