BIBIE IN LINIE

Cjapitul 9

Il maçalizi dai persecutôrs

9 1 L’ordenance e il decret dal re a vevin di jessi metûts in vore tal dodicesim mês, ven a stâi tal mês di Adar, ai tredis dal mês, la dì che i nemîs dai gjudeus si jerin inludûts di fruçâju e invezit al capità juste l’incontrâr, parcè che a forin i gjudeus a fruçâ i lôr nemîs. 2 I gjudeus si derin dongje tes lôr citâts, in dutis lis provinciis dal re Assuero, par plombâur intor a ducj chei ch’a cirivin di fâur dal mâl; nissun nol rivà a tignîur teste, parcè che la pôre dai gjudeus e jere plombade parsore di ducj i popui. 3 Ducj i sorestants des provinciis, i satraps, i governadôrs e i intendents dal re ur derin une man ai gjudeus, parcè che la pôre di Mardocheu ju veve gafâts ancje lôr. 4 Parcè che Mardocheu al jere in alt tal palaç e par dutis lis provinciis si slargjave la innomine di chest om; Mardocheu al deventave simpri plui potent. 5 I gjudeus duncje a fiscarin ducj i nemîs, passantju a fîl di spade, copantju e svinidrintju; a faserin dai lôr nemîs dut ce ch’a volerin. 6 Te citât di Suse i gjudeus a coparin e a svinidririn cincent oms 7 e a maçarin Parsandate, Dalfon, Aspate, 8 Porate, Adalià, Aridate, 9 Parmaste, Arisai, Aridai e Vaizate, 10 i dîs fîs di Aman, fi di Amedate, il nemì dai gjudeus, ma no rafarin nuie. 11 Ta chê stesse dì i faserin savê al re il numar di chei ch’a jerin stâts copâts te citât di Suse. 12 Il re i disè a la regjine Ester: “Te citât di Suse i gjudeus a àn copât, a àn svinidrît cinccent oms e i dîs fîs di Aman; ce no varano cumbinât ta chês altris provinciis dal re? Ce mi domandistu ancjemò? Ti sarà dât! Ce bramistu di plui? Al sarà fat!”. 13 Alore Ester i rispuindè: “Se i pâr al re, che ur sedi permetût ai gjudeus ch’a son a Suse di fâ ancje doman ce ch’al jere stât stabilît par vuê; ch’a sedin picjâts suntun pâl i dîs fîs di Aman”. 14 Il re al ordenà che si fasès cussì. L’ordenance e fo mandade fûr a Suse. I dîs fîs di Aman a forin picjâts tor dal pâl. 15 I gjudeus ch’a jerin a Suse a tornarin a dâsi dongje ai cutuardis di chel mês di Adar e a coparin a Suse tresinte oms; ma però no rafarin nuie. 16 Ancje chei altris gjudeus ch’a jerin tes provinciis dal re si derin dongje, a difinderin la lôr vite e si pararin dai atacs dai nemîs; a coparin setantecinc mil di chei che ju vevin in asse, ma no rafarin nuie.

La fieste dai Purim

17 Chest al sucedè ai tredis dal mês di Adar; ai cutuardis a polsarin e a passarin une dì mangjant e bevint in ligrie. 18 Ma i gjudeus ch’a jerin a Suse si derin dongje ai tredis e ai cutuardis dal mês; ai cuindis a polsarin e a passarin une zornade mangjant e bevint in ligrie. 19 Par chel i gjudeus de campagne, ch’a vivin in citât no cercladis di muris, a passin il cutuardis dal mês di Adar in ligrie, mangjant e bevint e fasint fieste e mandantsi regâi un cu l’altri.

19a Invezit la int des grandis citâts a passin in fieste e in ligrie il cuindis di Adar, mandant regâi ai lôr confinants.

20 Mardocheu al metè par scrit chescj fats e ur mandà letaris a ducj i gjudeus ch’a jerin tes provinciis dal re Assuero, vicins e lontans, 21 par stabilî che ogni an a fasessin fieste ai cutuardis e ai cuindis dal mês di Adar, 22 parcè che a jerin i dîs che i gjudeus a vevin rivât a vê un lamp di padin tai atacs dai nemîs e il mês che il lôr dolôr si jere tramudât in gjonde, il lôr corot in fieste, e par che a passassin chei dîs mangjant e bevint in ligrie, fasintsi regâi un cu l’altri e fasint cualchi regâl ai puars. 23 I gjudeus si impegnarin a no dismeti ce ch’a vevin scomençât a fâ e che ur veve ordenât Mardocheu. 24 Di fat Aman, fi di Amedate l’agaghit, il nemì di ducj i gjudeus, al veve furducjât cuintri dai gjudeus par fuçâju e al veve tirât il pur , ven a stâi la bruscjete, par fâur pierdi la tramontane e par fâju fûr. 25 Cuant che però Ester si presentà dal re, chel al ordenà cuntun befel che il progjet orent di Aman cuintri dai gjudeus al colàs parsore di lui e che lui e i siei fîs a fossin picjâts tor dal pâl. 26 Par chel chei dîs a cjaparin il non di purim , de peraule pur . Stant a ce ch’al jere scrit inta chê letare, dopo di ce ch’a vevin podût viodi e ch’al jere sucedût, 27 i gjudeus a stabilirin e a cjaparin par sè, pe lôr gjernazie e par chei che si saressin zontâts a lôr, l’impegn sacrisant di fâ fieste ogni an in chei doi dîs, seont lis regulis di chel scrit e cuant che al scjadeve il timp. 28 In chei dîs si à di ricuardâsi e di fâ fieste di ete in ete, in ogni famee, in ogni province, in ogni citât; chescj dîs dai purim no àn di scomparî framieç dai gjudeus e il lôr ricuart nol à di lâ pierdût framieç de lôr dissendence. 29 La regjine Ester fie di Abicail e il gjudeu Mardocheu a scriverin cun dute la lôr autoritât, par dâi fuarce a cheste lôr seconde letare in merit dai purim . 30 Si mandà letaris a ducj i gjudeus tes cent e vincjesiet provincis dal ream di Assuero, cun peraulis di pâs e cul impegn di jessi fedêi, 31 par stabilî chescj doi dîs dai purim tes lôr zornadis precisis, come che ju veve ordenâts il gjudeu Mardocheu e la regjine Ester e come che ancje lôr ju vevin stabilîts par sè e par chei daûr di lôr, zontant regulis pal dizun e pe preiere. 32 E cussì l’ordenance di Ester e stabilì cuant che si veve di fâ i purim e ancje cemût, e e fo metude intun libri.

Notis:

  • 9,5 - Chest maçalizi, sglonfât par dâi ancjemò plui risonance, al va let te suage ch’al è contât. Si trate di une suage avonde frecuente te Bibie: Diu al interven par salvâ il popul e al sledrose la situazion. Tant al jere grant il pericul e tant e je sflandorose la vitorie.
  • 9,16 - Il grêc, impen di setantecinc mil, al met cuindis mil.
  • 9,18 - Il gustâ al à une grande impuartance te storie di Ester e ancje la fieste dai purim (= des bruscjetis) e à chest telâr. E je plui une fieste di caratar popolâr che religjôs.
  • 9,19 - I gjudeus a fasevin la fieste ai 15 dal mês di Adar tes citâts e ai 14 tes campagnis. Adar al è l’ultin mês e al corispuint al nestri fevrâr-març. Culì al podarès sierâsi il libri. Chel ch’al ven dopo al à dut il savôr di un ampliament, fat ancjemò tal ebraic.
  • 9,22 - I regâi ai puars a jerin fra lis oparis di pietât plui metudis in vore dai gjudeus.
  • 9,27 - In cheste fieste nazionalistiche no mancje un fregul di viergidure tai confronts di chei che “si saressin zontâts”, tant a dî i proselits.
Cjapitui: