BIBIE IN LINIE

Cjapitul 14

PRIN DISCORS DI MOSÈ

PART PRIME

Superstizions

14 1 Vualtris o sês fîs dal Signôr vuestri Diu. No vês di fâ nissun tai e no vês di taiâsi i cjavei sul cerneli par un muart. 2 Parcè che tu tu sês un popul consacrât al Signôr to Diu e il Signôr ti à sielzût par che tu sedis il so popul, dome par lui, a preference di ducj i popui che a son su la tiere.

Nemâi monts e soçs

3 No stâ mangjâ nuie di ce che nol è mont. 4 Ve i nemâi che o podarês mangjâju: il bo, il roc, la cjavre, 5 il cerf, la gazele, il dant, il stambec, l’antilope, il bufal, il cjamoç. 6 O podarês mangjâ di ogni nemâl che al à la talpe a forcjàs, spartide in dôs ongulis, e che al rumìe. 7 Par altri ancje framieç di chei che a rumiin e fra i nemâi che a àn la talpe a forcjàs no podarês mangjâ chei chi: il camêl, il jeur, il tac, che a rumiin ma che no àn la talpe a forcjàs; ju tignarês in cont di soçs. 8 Nancje il purcit, che al à la talpe a forcjàs e smiezade ma che nol rumìe; lu tignarês par soç. No mangjarês gran la lôr cjar e no tocjarês i lôr cadavars.

9 Di dut ce che al vîf ta l’aghe, o podarês mangjâ chei che a àn pinis e scais; 10 ma però no vês di mangjâ nuie di ce che nol à pinis o scais: lu tignarês par soç.

11 O podarês mangjâ ogni raze di ucel mont. 12 Ve chei che no podês mangjâju: 13 l’acuile, il pufin e l’acuile di mâr, il voltori e ogni raze di falcuç, 14 ogni sorte di corvat, 15 il strus, il barbezuan, il cocâl e ogni raze di ucelat, 16 il çus, l’ibis, il cign, 17 il pelican, la folaghe, l’alcion, 18 la cicogne, ogni raze di airon, l’ucel de biele creste e il gnotul. 19 O tignarês par soç ogni inset che al svole; no vês di mangjânt. 20 O podarês mangjâ ogni ucel mont.

21 No podarês mangjâ nissune bestie crepade. Tu je darâs al forestîr che al vîf cun te par che le mangji, o ben vendije a di un forestîr di fûr. Tu tu sês un popul consacrât al Signôr to Diu.

No tu âs di fâ cuei un zocul tal lat di sô mari.

Lis decimis

22 Ogni an tu cjolarâs la decime di dut ce che la tô semence e varà butât tai tiei cjamps 23 e, presince dal Signôr to Diu, tal lûc che al varà sielzût par fâ stâ il so non, tu mangjarâs la decime dal to forment, dal to vin gnûf e dal to vueli, i prins nassûts dal to besteam minût e grant; cussì tu impararâs a vê simpri teme dal Signôr to Diu. 24 Se il viaç al è masse lunc par te, se no tu puedis puartâ la tô decime par vie che il lûc sielzût dal Signôr par fâ stâ il so non al è masse lontan di li di te, – cuant che il Signôr ti varà benedît –, 25 tu le tramudarâs in bêçs, tu sierarâs i bêçs tal to pugn e tu larâs tal lûc sielzût dal Signôr to Diu; 26 e li tu ju doprarâs par comprâti ce che ti plasarà di plui; besteam grant o minût, vin, bevandis che scjaldin, o altris robis che ti plasin e tu mangjarâs presince dal Signôr to Diu e tu ti ricrearâs tu e la tô famee. 27 No tu lassarâs di bande il levit che al è a stâ dentri de tô citât, parcè che nol à ni part ni legjitime cun te.

28 Spirâts i trê agns, tu metarâs di bande dutis lis decimis de tô vendeme dal tierç an e tu lis metarâs dentri des tôs citâts; 29 il levit, che nol à part ni legjitime cun te, il vuarfin e la vedue che a son dentri des tôs citâts a vignaran, a mangjaran e si passaran, par che il Signôr to Diu ti benedissi in dutis lis voris che tu varâs metude man.

Notis:

  • 14,1 - Al semearès che si inibissi la religjon pai muarts. Si pò però ancje domandâsi se chi no si trati de religjon pal Diu Baal, che si ricuardave la sô “muart” sul scomençâ da l’istât (26,14; 1 Re 18,28) cuant che al sparive il vert.
  • 14,21 - Lis regulis morâls, gjuridichis e religjosis di Lv 17,15; 18,26; o ancje di Es 12,49 a batin che il forest e il vignadiç a van tratâts a pâr di lôr. Il Dt, salacôr par bati di plui su la elezion di Israel come popul a part, al fâs diferencis tai confronts dal forest.
  • 14,22 - La decime e je un dirit che il paron al à sul so teren: i spiete al Signôr, che al è il paron vêr e primarûl de tiere di Israel. Tant il Dt (v. 25) che il Lv (27,31) a dan la pussibilitât di paiâ in bêçs impen che in gjenar.
Cjapitui: